خلاصه جلسه آذر ماه

بسم الله...

بحث و توضیح سوره ی فجر

فضای فردی سوره:                                                                                  

در قسم های اول سوره^۱ ،شبهای ده گانه دوره ی ابتلائات انسان و بستری برای رسیدن به مقام بندگی است. فجر هم همان فجر بندگی انسان است و آن روز عید قربان اوست که در آن انسان محبت غیر خدا (حب الدنیا) را با دست خودش ذبح میکند.

باتوجه به بحث های گرفتن و دادن نعمت در سوره ^۲و ۳اکرام نعمت و گرفتن آن ابتلا است برای انسان. چه به او نعمت داده شود و چه از او  گرفته شود ، هر دوی اینها ابتلاست.ابتلا همان تغییر شرایط است. هدف از تغییر شرایط این است که انسان وارد وادی بندگی شود و در گروه بندگان خدا قرار گیرد. در انتهای سوره به این موضوع اشاره شده است^۴

نفس مطمئنه همان انسانی است که در وادی ابتلائات،بندگی کرده است. داشته هایش را خرج بندگی کرده است.کسی که داشتن و نداشتن برایش فرقی ندارد و میداند که در هر حال باید بندگی کند و چه در حال داشتن و چه نداشتن تنها ابزار های بندگی او تفاوت کرده اند. چنین کسی به مقام اطمینان رسیده ست.

در روایات ، نفس مطمئنه به امام حسین(علیه السلام) و در بعضی روایات به امام علی (علیه السلام) نسبت داده شده است.

بحث شفاعت در سوره:

در حقیقت معنوی ، نفس مطمئنه در وادی ابتلا دستگیری میکند. حقیقت بندگی او این است که یتیم نوازی کند. در این طوفان هایی که طواغی به پا میکنند کارشان این است که شفاعت کنند. دستگیری کنند.

ما هرچه از خدا میگیریم از دست مبارک رسول اکرم(ص) میگیریم. ما هرچه در وادی ولایت رسول الله حرکت کنیم قوای او در ما متجلی میشود. مثلا اگر صبر به خرج دهیم صبر رسول الله نورش به قلب ما تابیده میشود.

 

اقوامی که در این سوره ذکر شده چه ویژگی هایی دارند؟

کسانی هستند که به آنها امکانات داده شده ولی به جای قرار گرفتن در مسیر بندگی طغیان کردند و باعث کثرت فساد شدند. خداوند بساط این اقوام را جمع میکند و اقوام دیگری جایگزین آنها میکند.

سپس آینده ی این طغیانگران را میگوید^۵

فضای اجتماعی-تاریخی سوره:

هر انسانی فراز و فرودی دارد، گناه میکند ، از رحمت دور میشود ، به رحمت نزدیک میشود و...

به همین صورت خانواده نیز فراز و فرودی دارد ، مورد ابتلا قرار میگیرد.

 در ساحت بالاتر، اجتماع بشری و طول اجتماع بشری(یعنی تاریخ بشر) نیز فرازها و فرودهایی دارد و مورد آزمایش قرار میگیرد.

بشر با فطرتی پاک متولد شده. در طول تاریخ اقوامی بودند که بشر را از مسیر اصلی(مسیر بندگی) منحرف کردند و او را زمین زدند. انبیا آمدند استغفار کردند( دوباره جریان را زنده کردند).

این فراز و فرود بشریت به جایی میرسد که حضرت حجت ابن الحسن(عج) ظهور میکنند.

فجر را میتوانیم به نوعی به ظهور حضرت نسبت دهیم . لیالی عشر همان حیات اجتماعی

بشر است. یعنی بشر باید این دوره را طی کند تا به آن فجر برسد.

 

۱-والفجر ولیال عشر والشفع والوتر واللیل إذا یسر

۲-فاماالانسان اذاماابتله ربه فاکرمه و نعمه فیقول ربی اکرمن

اما انسان چون خدا او را برای آزمایش نعمتی بخشد در آن حال گوید: خدا مرا عزیز و گرامی داشت

۳- و اما اذا ماابتله ربه فقدر علیه رزقه فیقول ربی اهانن

و چون او را برای آزمودن تنگ روزی کند گوید: خدا مرا خوار گردانید

۴-  یا ایتهاالنفس النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی وادخلی جنتی

ای نفس مطمئن و دل آرام به حضور پروردگارت بازآی در حالیکه تو خوشنودی و او راضی از توست و در صف بندگان خاص من وارد شو و در بهشت من داخل شو

۵- و جی یومئذ بجهنم یومئذ یتذکر الانسان و انی له الذکری

و آن روز جهنم را بیاورند همان روزی که آدمی متذکر شود و آن تذکر چه سود به حال او بخشد؟